KISRAKLARDA İKİZLİK
Ultrason kısraklardaki reprodüktif sorunların tanısında bizlere büyük yarar sağlamaktadır.Bu tanılardan biride İKİZLİK’tir.Kısraklarda ikizlik azımsanmayacak kadar çok gözlenmektedir.Üçüzlük yok denecek kadar azdır.İkizlik kısraklarda istenmeyen bir durumdur.%80’i gebeliğin ileri dönemlerinde abortla(yavru atma)sonuçlanır.Abortla sonuçlanmayan durumlarda ise taylar ölü veya çok zayıf yaşama gücü az olarak doğarlar.Kısraklarda ise uterus involüsyonunda gecikme ve infertilite(döl tutmama)problemleri oluşabilir.
Bu yazımda çeşitli aşamalarda ikiz gebelikleri değerlendireceğim; 14-35.GÜNLER Yaklaşık 14-16.günlerde ikizlikleri ultrason yardımıyla belirleyebiliriz.Bu zamanda belirlenen ikizlikler çift yumurta ikizleridir.Uterus içinde hareketlidirler.Birbirlerine çok yakın veya farklı yerlerde bulunabilirler.Bu ikiz embriyolardan biri 40.güne kadar kendiliğinden resorbe olabilir.Fakat kontrollü üremelerde bizler işimizi şansa bırakmayız.İkizlikleri 14-16.günlerde elle yapılan sıkma işlemi ile teke düşürürüz.
Bu sık kullanılan bir yöntemdir.Bu işlem travmatik olduğu için sık olmamakla birlikte diğer embriyonundan etkilenme şansı bulunmaktadır.Etkilendiği zaman embriyonik ölüm oluşur.Bu tip olaylarla karşılaşmamak için bu yöntem medikal yöntemlerlede desteklenmelidir. Fakat 14-26.günler arasında tek yumurta ikizlikleri belirlenemez.Çünkü ultrasonda tek kese olarak görülürler.Tek yumurta ikizlerinin tanısı 28-30.günlerde embriyoların kalp atışlarıyla belirlenir.Aynı kese içinde iki kalp atışı görülür.Bu tek yumurta ikizliğidir.Ultrason muayenesinde dikkat edilmez ise abortla sonuçlanır. İkizliklere müdehalede zamanlama çok önemlidir.
Elle yapılan manüplasyonlarda günler geçtikçe embriyonik ölüm riski artmaktadır.20.güne kadar yapılan müdehalelerde başarı çok yüksektir.20.günden sonra kesenin büyümesi ve hacminin artmasına bağlı olarak diğer embriyonun da etkilenmesi ve her iki embriyonun ölmesi olsılığı çok yüksektir.Genellikle 25.günden sonra prostaglandin uygulamaları ile embriyoların dışarı atılması sağlanır.Bu dönemlerde kısrağın tekrar aşıma hazırlanması kolay olur ve olumlu sonuçlar alınarak kısrağınız tekrar gebe kalır. 36-110.günler 36.günden sonra manüplasyon riski üst seviyededir.İkizlik prostaglandin uygulamalarıyla sonlandırılır.
Gebeliğin sonlandırılmasından sonra kısrağınızın tekrar aşım görmesi ve gebe kalması sorunludur.Çoğu zaman ölü embriyolar uterusta kalarak endometritlere yol açar.Bu sorunda uterusta mikroorganizmaların üremesine sebep olur ve kısrağınızın gebe kalmasını engeller.Bunun içindir ki kısrağınızın belli bir süre dinlendirilmesi gereklidir.Dinlendirilmez ise de yapılan aşımlar sonunda kısrağınızın gebe kalmadığı görülür. Böylece İkizlik yetiştiricinin hayal kırıklığıdır.
Bunun için kısraklarınızın üreme kontrollerini Veteriner Hekiminize yaptırınız.
SAYGILARIMLA,
Ö.ÜMİT AKŞEN
VETERİNER HEKİM DÖRTNAL VETERİNER POLİKLİNİĞİ ve HARA HİZMETLERİ
www.dortnalveteriner.com