NEONATAL İSOERİTROLİZİS
Neonatal İsoeritrolizis,kısrağın tayının kırmızı kan hücrelerine karşı antikorlar üretip bu antikorların tay doğduktan sonra kolostrum(ağız sütü)aracılığıyla taya geçmesidir.Tay tarafından alınan antikorlar yaklaşık olarak 24-36 saat sonra kana geçerek kırmızı kan hücrelerini parçalar.Tayda anemiye ve sarılığa neden olur.Bu insanlardaki kan uyuşmazlığına benzer.
Neonatal isoeritrolizisin klink belirtileri,kırmızı kan hücreleriin yıkımlanma oranına ve şiddetine göre değişiklik gösterir.Taylar normal olarak doğar,ağız sütünü emer ve eğer neonatal isoeritlolizis(NI) durumu varsa 24-36 saat sonra klinik belirtiler ortaya çıkar.Şiddetli olgularda belirtiler 12-24 saat içerisinde görülür.Bazı daha az şiddette seyreden olgularda da belirtiler 3-4 gün sonra görülür.Kan tablosunda anemi vardır.Klinik olarak ise sarılık belirtileri vardır.Mukozalar sararır,halsizlik ve depresyonla birlikte iştahsızlık,kollaps ve sonra da ölüm görülebilir.
Eğer hastalıktan 24 saatten önce şüphelenildiyse tayın anne ağız sütünü içmesi engellenmeli ve kısrağın kolostrumu da sağılmalıdır.Tay ise bu boşa sağım süresince nazo-gastrik tüple alternatif kolostrum yerine geçecek gıdalarla veteriner hekim kontrolünde beslenmelidir.Eğer durum 24 saatten sonra görülürse biran önce tedaviye alınmalı ve kan transfüzyonu yapılmalıdır.Daha sonra IGg testleriyle tayın yeterli bağışıklık kazanmadığına bakılıp eksiklik durumunda gerekli takviyeler yapılmalıdır.
NI'e karşı önlemler almak,tay hastalandıktan sonra tedavi edilmesinden daha önemlidir.Bu sebeple doğumlar veteriner hekim kontrolünde yapılmalı NI'e karşı testler yapılmalı ve sonuca göre karar verilmelidir.
Yeni doğum ve aşım sezonunda tüm yetiştiricilerimize sağlıklı taylar ve gebe kısraklar diliyoruz.