Taylarda Bacak Duruş Bozuklukları

TAYLARDA BACAK DURUŞ BOZUKLUKLARI

Biliyorum ki bir çok yetiştirici tayının doğduğunda bacaklarının düzgün olmadığını görmüştür.Bu durumda at sahibi üzülür ve tayı elden çıkarmanın hesabını yapar.Hatta anneyi damızlıktan çıkarmayı bile düşünür.Acaba kalıtsalmı diğer yavrularıda aynı olabilirmi sorularını kendine sorar. Bu haftaki yazımda bacak duruş bozuklukları tanı tedavi ve prognozundan bahsetmek istedim.Artık bacak duruş bozukluklarına daha iyimser yaklaşıyoruz.Bu tip duruş bozuklukları ön bacaklarda X bacaklılık veya O bacaklılık şeklinde görülüyor.

Birde bileklerde içe dönüklük (PAYTAK),dışa dönüklülük (İTELİ) gözlenir.Arka bacaklarda az olmakla beraber durumlar aynıdır.Bunların çoğu ligament ve tendonların gevşekliğinden kaynaklanan ve birkaç ayda düzelebilen durumlardır.Bu bacak bozukluklarını tayın karşısından ve yanından baktığımızda rahatlıkla görebiliriz.Bu anormallikleri iki ana gruba ayırabiliriz. *Fleksor tendonlardan kaynaklanan ve yandan bakıldığı zaman görülebilen anormallikler *Birde önden bakıldığı zaman görülebilen bacak duruş anormallikleri,X bacaklılık veya O bacaklılık gibi. Açısal bozukluklarda önden bakıldığı zaman bacakların duruşu dizden dışa doğru bakar.

Bu heriki bacakta olduğu zaman “X” görüntüsü verir.Bu anormallikler önde bilek ve dizde arkada ise topuk ve tarsal eklemde görülür. Sorunun birkaç nedeni vardır.Tedavi ve prognoz problemin yeri ve şiddetine bağlıdır. 

ANORMALLİKLERİN DEĞERLENDİRİLMESİ 
Bacak duruş bozuklukları tayların ortak bir ortopedik sorunudur.Bu duruş bozukluklarının sadece % 5’i tedavi gerektiren durumlardır.En sık rastlanan duruş bozuklukları karpal eklemlerden şekillenen “X” bacaklılıktır.Yani VALGUS.Yeni doğan taylarda düz bacak görmek çok nadirdir.Kendilerini birkaç ayda anca toparlayabilirler. Eklemdeki sapma yönü,sapma derecesi,tayın yaşı tedaviyi etkileyen faktörlerdir.Sapmayı omuz ekleminden aşağıya dik bir çizgi indirdiğimizde önden daha iyi bir şekilde görebiliriz.Ayrıca radyografide de bu anormallikler belirlenebilir. 

SEBEBLER LİGAMENT GEVŞEKLİĞİ 
Ligament gevşekliği bacak duruş bozukluklarının geçici bir nedenidir.Ligamentler eklemin her iki yanında eklemi oluşturan kemikleri tutmakla görevlidir.Eğer ligamentlerden birinde gevşeklik varsa bacak duruşunda bozukluk şekillenebilir.Ekzersiz ligamentleri güçlendirir.Günde 2-3 saatlik bir padok yeterlidir.Yalnız diğer taylı kısraklardan ayrı olması gerekmektedir.Bunun yanında atel ve ahır istirahati yeterlidir.

DENGESİZ EPİFİZ BÜYÜMESİ 
Uzun kemiklerin sonunda bulunan epifizlerin dengesiz büyümesi başka bir sebeptir.Bu sorun anne karnında veya doğduktan sonra büyürken şekillenebilir.Dizde çok sık görülür.Eğer bacak açısı 8 derecenin altında ise bacak kendiliğinden veya nalbant yardımıyla normale gelebilir.Fakat 8 derecenin üzerinde ise cerrahi müdehale önerilir. Kemikler periost denilen fibröz bir kapsülle kaplıdır.Dengesiz büyümeleri ve bacak duruş bozukluklarını düzeltmek için periost bize yardımcı olur. Bu uygulamaya PERIOSTEAL STRIPING(PS) denilir.
PS diz bozukluklarında 4. Aya kadar yapılabilir.Bazı ileri durumlarda ikinci bir PS gerekli olabilir.Bu işlemle kemiğin kısa tarafındaki büyümeyi hızlandırarak bacağın düzelmesi sağlanmaktadır.
Bu cerrahi uygulama tayın ilerideki yarış performansını hiçbir şekilde etkilemediği çalışmalarla tespit edilmiştir. 

Saygılarımla, 
Ö.ÜMİT AKŞEN VETERİNER 
HEKİM DÖRTNAL VETERİNER POLİKLİNİĞİ ve HARA HİZMETLERİ 
www.dortnalveteriner.com

• Kategori: Makaleler
• Tarih: 08 Aralık 2016 - Perşembe
• Sosyal Medyada Paylaş